W leczeniu choroby wrzodowej i nadkwaśności dieta jest podstawą kuracji. Dlatego należy położyć specjalny nacisk na przestrzeganie jej ściśle według wskazówek lekarza.

Posiłki podawane chorym muszą być zaplanowane w ten sposób, aby zapewniały choremu narządowi jak największy spokój. Równocześnie powinny wpływać na zmniejszenie wydzielania się soków trawiennych wiążąc wydzielany w nadmiernej ilości kwas solny; nie mogą działać drażniąco na chory narząd.

Szczególne znaczenie ma przestrzeganie regularnego podawania posiłków.
Posiłki należy podawać często w równych odstępach czasu. Nie powinny one być obfite. Pożywienie winno być tak zaplanowane, aby mogło pokryć potrzeby ustroju. Reżim dietetyczny wymaga wyłączenia wszelkich potraw .ciężko strawnych, a tym samym długo zalegających w żołądku. To samo dotyczy potraw i produktów pobudzających czynności wydzielnicze. Chodzi bowiem o ograniczenie wydzielenia kwasu solnego. Dlatego też nie należy podawać takich potraw, jak: jarzyny zawierające duże ilości nie rozdrobnionego błonnika (który działałby drażniąco na błony chorego żołądka), intensywne wywary mięsne, zupy na wywarach mięsnych, twarde mięsa, wędliny, ryby wędzone, potrawy silnie solone, potrawy smażone i duszone, tłuszcze o wyższym stopniu topliwości (jak np. łój, smalec, ceres), chleb żytni i pieczywo z grubego przemiału (jako zawierające duże ilości błonnika), konserwy, zasmażki, kwaśna śmietana, jarzyny wzdymające (kapustne, fasola, groch, cebula), przyprawy korzenne, alkohol i wszelkie używki (kawa naturalna, herbata, kakao). Należy również wyeliminować napoje gazowane. Dla ułatwienia podajemy wykaz produktów dozwolonych i zabronionych:

DozwoloneZabronione
białe czerstwe pieczywo, sucharki, tosty, wszelkie kasze drobne, jęczmienna i ryż, drobne makarony, mleko słodkie i zsiadłe, świeży twaróg i biały ser, jaja, mięso i ryby świeże i mrożone, tylko chude (wołowina, cielęcina, kura, gołąb, królik, móżdżek, wątróbka, szynka, parówki, konina, bardzo chuda wieprzowina, dorsz, lin, małe chude karpie, szczupaki, płotki, karasie, karmazyny), ziemniaki, szpinak, marchew, buraki, pomidory, salsefia, bulwy, zielona sałata, pietruszka, seler, b. młody zielony groszek, dojrzale owoce, świeże masło, słodka śmietanka, świeży olej słonecznikowy, sojowy, oliwa sól, sok z cytrynyświeże pieczywo i razowe, grube kasze, groch, fasola, soja, bób, grube makarony, maślanka, serwatka, kefir, jogurt, śmietana, sery twarde fermentowane, tłuste gatunki mięsa, ryb i drobiu, konserwy mięsne i rybne, wędliny, ryby wędzone, potrawy smażone, kapusta, rzodkiewka, rzepa, kalarepa, jarmuż, cebula, pory, szczypiorek, brokuły, owoce niedojrzałe, słonina, boczek, smalec, ceres, margaryna, słodycze: kakao, czekolada, cukierki, ciastka, konfitury, wszelkie ostre przyprawy, napoje alkoholowe, napoje gazowane, kawa i herbata mocna

Zastosowanie odpowiedniej technologii przyrządzania potraw ma ogromne znaczenie. Potrawy bowiem powinny charakteryzować się taką konsystencją, która nie będzie zmuszała chorego do żucia. Odruchy związane z przeżuwaniem pokarmów są niepożądane. Działają bowiem pobudzająco na czynności wydzielnicze żołądka. Dlatego przygotowując potrawy mięsne, warzywa, owoce przeciera się je przez sito. Przeciera się również grubsze kasze (ryż, kasza jęczmienna), zupy. Nie podaje się klusek kładzionych, grubych kasz, wszelkich placków smażonych, potraw smażonych i duszonych.

Nie należy zaniedbywać racjonalnego oczyszczania jarzyn: trzeba je dokładnie myć przed obieraniem, cienko obierać, a po obraniu tylko opłukać pod strumieniem bieżącej wody i wrzucać na wrzącą lekko osoloną wodę. Jarzyny zielone, takie jak szpinak, należy gotować w odkrytym naczyniu.

Ugotowane jarzyny przeciera się przez gęste włosiane sito i doprawia się bardzo delikatnie solą; można je rozprowadzić przegotowanym mlekiem, dodając tuż przed podaniem kawałek surowego masła.

Do zup dozwolonych w tej diecie należy zaliczyć: zupy mleczne, takie jak manna na mleku, przecierany krupnik jęczmienny, owsiany czy ryżowy z mlekiem, delikatne lane kluseczki na mleku oraz zupy przyrządzane na bardzo lekkich wywarach z warzyw, jak krupniki przecierane, zupa jarzynowa czy ziemniaczana, zaprawiane jedynie świeżym surowym masłem lub słodką śmietanką.

Żadne dodatki w postaci usiekanego kopru, pietruszki czy szczypiorku nie są wskazane.

Jaja podajemy ugotowane na miękko (3 minuty) i wybite do szklanki, bądź w skorupkach, jajecznicę przygotowaną w naczyniu umieszczonym na parze, bądź też w postaci mało słodkiego deseru, tzw. mleczka (jajko rozbite z mlekiem i lekko ścięte w procesie gotowania).

Mięso dla tej grupy chorych mielemy kilkakrotnie (2-3 razy) w maszynce, formując następnie kotleciki; gotowe kotleciki gotujemy na parze bądź w wywarze jarzynowym (lekko osolonym). Można też mięso ugotowane w kawałku zemleć dwukrotnie po ugotowaniu – podając wówczas w postaci papki. Ryby podajemy jedynie gotowane w słabych wywarach warzywnych, bez dodatku przypraw korzennych; gotujemy je w całości, w kawałkach lub sporządzamy pulpety gotowane w wywarze lub na parze. Czasem lekarz pozwala na podawanie chudej gotowanej szynki lub polędwicy, należy jednak pamiętać, że w takich przypadkach oba te produkty muszą być przed podaniem dwukrotnie przemielone w maszynce.

Twaróg czy biały ser musi być absolutnie świeży i przygotowany z lekko ogrzanego mleka, gdyż tylko wówczas zachowuje delikatną strukturę.

Pieczywo dla tej grupy chorych można podawać jedynie pszenne, zupełnie czerstwe, a najlepiej w postaci cienkich sucharków.

Posiłki powinny być podawane często (najmniej 6 razy dziennie), w równych odstępach czasu, z zachowaniem wielkiej systematyczności, a objętość każdorazowego posiłku musi być niewielka.

Jadłospisy  przykładowe

1.  Pierwsze  śniadanie:  mleko,  czerstwa  bułka,  jajko  na  miękko, masło.
Drugie śniadanie: budyń mleczny.
Obiad: 1/2 szklanki przetartego krupniku; pulpet wołowy gotowany, salsefia przetarta, puree z ziemniaków; galaretka owocowa.
Podwieczorek; lane kluseczki na mleku.
Kolacja: twarożek, sucharki, masło, mleko.
Przed snem: słodka śmietanka.

2.  Pierwsze   śniadanie:   manna    na mleku, sucharek, masło.
Drugie śniadanie: twarożek, sucharek, masło, mleko.
Obiad: zupa ziemniaczana przetarta; bitek cielęcy skrobany, ugotowany na parze, marchewka przetarta, ryż przetarty; galaretka owocowa.
Podwieczorek: słodka śmietanka.
Kolacja: jaja po wiedeńsku, sucharek, masło, lekka herbata z mlekiem.
Przed snem: mleko.

3. Pierwsze śniadanie: tapioka na mleku, twarożek.
Drugie śniadanie: przetarte jabłko pieczone, sucharek, śmietanka słodka.
Obiad: zupa jarzynowa przetarta; kura gotowana (przemielona po ugotowaniu), szpinak przetarty, bardzo delikatny, drobniutko krajany makaron; kompot przetarty z jabłek.
Podwieczorek: mleko, biszkopt.
Kolacja: kaszka manna rozklejona z mlekiem.
Przed snem: mleko.

PRZEPISY